പിഎം വൻ ധൻ വികാസ് യോജന Van Dhan Vikas Yogana वनधन विकास योजना TRIFED

വൻ ധൻ വികാസ് യോജന

പിഎം വൻ ധൻ വികാസ് യോജന Van Dhan Vikas Yogana वनधन विकास योजना   TRIFED

ഇന്ത്യയിലെ ആദിവാസി സമൂഹങ്ങളുടെ ഉപജീവനമാർഗം മെച്ചപ്പെടുത്തുക എന്ന ലക്ഷ്യത്തോടെ ഇന്ത്യാ ഗവൺമെൻ്റിൻ്റെ ട്രൈബൽ അഫയേഴ്സ് മന്ത്രാലയം ആരംഭിച്ച ഒരു പദ്ധതിയാണ് പ്രധാനമന്ത്രി വാൻ ധന് യോജന (പിഎം വിഡിവൈ) അല്ലെങ്കിൽ വാൻ ധൻ വികാസ് യോജന (വിഡിവിവൈ). വനം അധിഷ്‌ഠിത ഉൽപന്നങ്ങളുടെ മൂല്യ ശൃംഖല വികസിപ്പിക്കുന്നതിനും നൈപുണ്യ പരിശീലനവും ശേഷി വർധിപ്പിക്കലും നൽകി ആദിവാസി സമൂഹങ്ങളുടെ വരുമാനം വർധിപ്പിക്കുന്നതിനും പദ്ധതി ഊന്നൽ നൽകുന്നു.

വാൻ ധൻ വികാസ് യോജനയ്ക്ക് കീഴിൽ, ആദിവാസി സമൂഹങ്ങളെ ക്ലസ്റ്ററുകൾ രൂപീകരിക്കാനും അവയുടെ മൂല്യം വർധിപ്പിക്കുന്നതിനായി വനവിഭവങ്ങളുടെ സംസ്കരണം ഏറ്റെടുക്കാനും പ്രോത്സാഹിപ്പിക്കുന്നു. ഈ ക്ലസ്റ്ററുകൾക്ക് ആവശ്യമായ ഉപകരണങ്ങളും ഉപകരണങ്ങളും പോലുള്ള അടിസ്ഥാന സൗകര്യങ്ങളും മൂല്യവർദ്ധനയിലും സംരംഭകത്വത്തിലും പരിശീലനം നൽകുന്നു. ഓൺലൈൻ പ്ലാറ്റ്‌ഫോമുകൾ ഉൾപ്പെടെ വിവിധ ചാനലുകൾ വഴി ആദിവാസി സമൂഹങ്ങൾക്ക് അവരുടെ ഉൽപ്പന്നങ്ങൾക്കായി മാർക്കറ്റ് ലിങ്കേജുകളും ഈ പദ്ധതി നൽകുന്നു.

ഗ്രാമതലത്തിൽ വൻധൻ വികാസ് കേന്ദ്രങ്ങൾ, ക്ലസ്റ്റർ തലത്തിൽ വൻധൻ വികാസ് സംരക്ഷണ സമിതികൾ, ജില്ലാതലത്തിൽ വൻധൻ വികാസ് സമൂഹം എന്നിവ ഉൾപ്പെടുന്ന ത്രിതല നിർവഹണ പ്രക്രിയയാണ് പദ്ധതിയിലുള്ളത്. രാജ്യത്തുടനീളം 50,000 വൻ ധന് വികാസ് കേന്ദ്രങ്ങൾ സ്ഥാപിക്കുക എന്ന ലക്ഷ്യത്തോടെയാണ് പദ്ധതി നടപ്പാക്കുന്നത്, ഇത് 10 ലക്ഷത്തോളം ആദിവാസി സംരംഭകർക്ക് പ്രയോജനം ചെയ്യും.

വാൻ ധൻ വികാസ് യോജനയ്ക്ക് ഇന്ത്യയിലെ ആദിവാസി സമൂഹങ്ങൾക്ക് ബദൽ ഉപജീവന അവസരങ്ങൾ നൽകുന്നതിലൂടെയും അവരുടെ സാമൂഹിക-സാമ്പത്തിക നില മെച്ചപ്പെടുത്തുന്നതിലൂടെയും അവരുടെ ജീവിതത്തെ പരിവർത്തനം ചെയ്യാനുള്ള കഴിവുണ്ട്. പദ്ധതി സംരംഭകത്വത്തെ പ്രോത്സാഹിപ്പിക്കുക മാത്രമല്ല, വനങ്ങളുടെ സംരക്ഷണത്തിനും ജൈവവൈവിധ്യ സംരക്ഷണത്തിനും സഹായിക്കുന്നു.

വാൻ ധൻ വികാസ് യോജന പ്രധാന ഹൈലൈറ്റുകൾ

• ഗോത്രവർഗക്കാരുടെ ഉപജീവനമാർഗം ലക്ഷ്യമിട്ട് അവരെ സംരംഭകരാക്കി മാറ്റുന്ന സംരംഭം.
• പ്രധാനമായും വനങ്ങളുള്ള ആദിവാസി ജില്ലകളിൽ ആദിവാസി സമൂഹത്തിൻ്റെ ഉടമസ്ഥതയിലുള്ള വൻ ധൻ വികാസ് കേന്ദ്രങ്ങൾ (വിഡിവികെ) സ്ഥാപിക്കുക എന്നതാണ് ഐഡിയ.
• ഒരു കേന്ദ്രത്തിൽ 15 ട്രൈബൽ എസ്എച്ച്ജികൾ ഉണ്ടായിരിക്കും, അവയിൽ ഓരോന്നിലും 20 വരെ ആദിവാസി NTFP ശേഖരിക്കുന്നവരോ കരകൗശല വിദഗ്ധരോ ഉൾപ്പെടുന്നു, അതായത് ഓരോ വന്ധൻ കേന്ദ്രത്തിനും ഏകദേശം 300 ഗുണഭോക്താക്കൾ.
• 100% കേന്ദ്ര ഗവൺമെൻ്റ് ഫണ്ട് ഉപയോഗിച്ച് TRIFED നൽകുന്ന Rs. 300 അംഗങ്ങൾക്ക് 15 ലക്ഷം വീതം വാൻ ധന കേന്ദ്രം

ഈ ഘട്ടങ്ങളെ ഉപ-ഘട്ടങ്ങളായി തിരിച്ചിരിക്കുന്നു, അവ ഇനിപ്പറയുന്നവയാണ്:

വേർതിരിച്ചെടുക്കുന്ന രീതിയുടെ സ്വഭാവമനുസരിച്ച്, ഹൈഡ്രജനെ ഗ്രേ, നീല, പച്ച എന്നിങ്ങനെ മൂന്ന് വിഭാഗങ്ങളായി തിരിച്ചിരിക്കുന്നു.

• ട്രൈബൽ ഗാതറർ ഉടമസ്ഥാവകാശം സ്ഥാപിക്കുന്നതിന് അംഗത്തിന് 1000 രൂപ സംഭാവന
• പഞ്ചായത്തുകൾ/ ജില്ലാ ഭരണകൂടം നൽകണം
• എസ്എച്ച്ജികൾക്കുള്ള പ്രവർത്തന പരിസരം
• നന്നായി ചിന്തിച്ച് ബാങ്ക് ചെയ്യാവുന്ന പ്രോജക്ട് റിപ്പോർട്ട് ഇതിൽ ഉൾപ്പെടുന്നു -
  • വാർഷിക MFP ശേഖരണ പദ്ധതി,
  • മൂല്യവർദ്ധനയുടെ തരങ്ങൾ: അടുക്കലും ഗ്രേഡിംഗ്, പ്രോസസ്സിംഗ്
  • ബിസിനസ് പ്ലാൻ
• ഉപകരണങ്ങളുടെ സംഭരണം (എസ്ഐഎ/ഡിഐയു മുഖേനയുള്ള ജിഇഎം/ ടെൻഡറിംഗ് വഴി)
• മാസ്റ്റർ ട്രെയിനർമാരുടെ ഐഡൻ്റിഫിക്കേഷൻ
• മൂല്യവർദ്ധന, ഉപകരണങ്ങളുടെ ഉപയോഗം, എൻ്റർപ്രൈസ് മാനേജ്മെൻ്റ് എന്നിവയിൽ പരിശീലനം
• MFP മൂല്യവർദ്ധിത ഉൽപ്പന്നങ്ങൾക്കായി പ്രാദേശിക, ജില്ലാ തലം, സംസ്ഥാന തലം, ദേശീയ, ആഗോള ബയർമാരെ തിരിച്ചറിയൽ
• ലോജിസ്റ്റിക്സിനും ഗതാഗതത്തിനുമുള്ള ക്രമീകരണം
• ബ്രാൻഡിംഗ് & മാർക്കറ്റിംഗ്
• 

വനം, മൂല്യവർദ്ധന എന്നിവയിൽ നിന്ന് NTFP-കൾ ശേഖരിക്കുന്നതിൽ വാൻ ധന് യോജന പരിമിതപ്പെടുത്തിയിട്ടില്ല. കൃഷി/കാർഷിക ഉൽപ്പാദനത്തിലും വിളവെടുപ്പിനു ശേഷമുള്ള സംസ്കരണത്തിലും ഈ ഇനങ്ങളുടെ മൂല്യവർദ്ധനയിലും ഏർപ്പെടാൻ സ്വയം സഹായ സംഘങ്ങളെ പദ്ധതി അനുവദിക്കുന്നു.

സംയോജിത കേന്ദ്രങ്ങൾ 2-ഘട്ട പ്രക്രിയയിലൂടെ സജ്ജീകരിക്കും

വാൻ ധന് യോജനയുടെ ഘട്ടം I (സജ്ജീകരിച്ചത്) എല്ലാ സംസ്ഥാനങ്ങളിലുടനീളമുള്ള (ഹരിയാന, പഞ്ചാബ്, ഡൽഹി ഒഴികെയുള്ള ആദിവാസി ജില്ലകളിൽ 2 വർഷ കാലയളവിൽ 6000 വൻ ധന് കേന്ദ്രങ്ങൾ സ്ഥാപിക്കുന്നതാണ്, കാരണം ഇവയിൽ പട്ടികവർഗ ശേഖരണക്കാർ ഇല്ല) . ഈ ഘട്ടത്തിൽ, ഗുണഭോക്താവിൻ്റെ ഒരു വീട്ടിലോ വീടിൻ്റെ ഒരു ഭാഗത്തിലോ സർക്കാർ/ ഗ്രാമപഞ്ചായത്ത് കെട്ടിടത്തിലോ ആവശ്യമായ കെട്ടിട സൗകര്യങ്ങൾക്കുള്ള വ്യവസ്ഥ സ്ഥാപിക്കും.

• നടപ്പാക്കൽ ഘട്ടം: കേന്ദ്രതലത്തിൽ TRIFED, സംസ്ഥാന നോഡൽ വകുപ്പ്, സംസ്ഥാന ഇംപ്ലിമെൻ്റിംഗ് ഏജൻസി, യഥാക്രമം സംസ്ഥാന, ജില്ലാ തലങ്ങളിൽ ജില്ലാ നടപ്പാക്കൽ യൂണിറ്റുകൾ എന്നിവ ഉപയോഗിച്ച് ശക്തമായ ഒരു ചട്ടക്കൂടിലൂടെയാണ് വൻ ധന് യോജന നടപ്പിലാക്കാൻ ഉദ്ദേശിക്കുന്നത്.
• ഉപകരണങ്ങളുടെ വിതരണവും പരിശീലനത്തിൻ്റെ തുടക്കവും: ഓരോ വാൻ ധൻ വികാസ് എസ്എച്ച്ജിക്കും MFP കളുടെ വിളവെടുപ്പിനും മൂല്യവർദ്ധനയ്ക്കുമുള്ള അടിസ്ഥാന ഉപകരണങ്ങൾ നൽകുന്നതിന് അതത് സംസ്ഥാനങ്ങളിലെ ജില്ലാ ഇംപ്ലിമെൻ്റേഷൻ യൂണിറ്റ്. സുസ്ഥിര വിളവെടുപ്പ്, എംഎഫ്പികളുടെ മൂല്യവർദ്ധന, ബ്രാൻഡിംഗ്, വിപണനം എന്നിവയിൽ പരമാവധി 7 ദിവസത്തെ പരിശീലനത്തോടെ ഓരോ വാൻ ധൻ വികാസ് എസ്എച്ച്ജിക്കും പരിശീലനങ്ങൾ നൽകുന്നതിന് ESDP പ്രോഗ്രാമിലൂടെ.
• ബ്രാൻഡിംഗും പാക്കേജിംഗും: വാൻ ധൻ വികാസ് എസ്എച്ച്ജിയിലെ അംഗങ്ങൾ പരിശീലന പരിപാടിയിൽ നിന്നുള്ള പഠനങ്ങൾ സ്വീകരിക്കുകയും എംഎഫ്പികളുടെ സുസ്ഥിര വിളവെടുപ്പിലൂടെയും അവയുടെ മൂല്യവർദ്ധനയിലൂടെയും പ്രവർത്തനങ്ങൾ ആരംഭിക്കുകയും ചെയ്യും. ലോക കയറ്റുമതി, ചില്ലറ വിൽപ്പന മാനദണ്ഡങ്ങളുമായി പൊരുത്തപ്പെടുന്ന ഉൽപ്പന്നങ്ങളുടെ പ്രോസസ്സിംഗ്, മൂല്യവർദ്ധന, ബ്രാൻഡിംഗ്, പാക്കേജിംഗ് എന്നിവയ്ക്കായി ഫണ്ട് അനുവദിക്കുന്നതിനുള്ള ബിസിനസ് പ്ലാൻ വികസിപ്പിക്കുന്നതിന് VDVK.
• വിപണനം: വ്യവസായ പങ്കാളികളുമായുള്ള വിവിധ സംയോജന സംരംഭങ്ങളിലൂടെ, പ്രാദേശിക മൂല്യ വിതരണ ശൃംഖല സൃഷ്ടിക്കുന്നതിനും ആഗോളതലത്തിൽ ഗോത്രവർഗ ഉൽപന്നങ്ങൾക്ക് സാന്നിധ്യം സൃഷ്ടിക്കുന്നതിനുമായി വിപണനത്തിനും പ്രമോഷൻ പ്ലാറ്റ്‌ഫോമിനും ഓരോ വി.ഡി.വി.കെയും നൽകുന്നു.

വാൻ ധൻ യോജന സ്റ്റേജ് II (സ്കെയിൽ-അപ്പ്) മികച്ച പ്രകടനം വർദ്ധിപ്പിക്കുന്നതിൽ ശ്രദ്ധ കേന്ദ്രീകരിക്കും.

സംഭരണം, പ്രൈമറി പ്രോസസ്സിംഗ്, പാക്കേജിംഗ് സൗകര്യങ്ങൾ തുടങ്ങിയ വിപുലമായ സൗകര്യങ്ങളോടെ കേന്ദ്രങ്ങൾ പക്കാ സൗകര്യങ്ങളിലേക്ക്. ബന്ധപ്പെട്ട കേന്ദ്രത്തിൻ്റെ വിലയിരുത്തൽ ജില്ലാതല ഏകോപന, നിരീക്ഷണ സമിതി (DLCMC) നടത്തുകയും സംസ്ഥാനതല ഏകോപന, നിരീക്ഷണ സമിതി (SLCMC) അന്തിമമാക്കുകയും ചെയ്യും. വിലയിരുത്തലിൻ്റെ അടിസ്ഥാനത്തിൽ ജില്ലാ കളക്ടർ   കേന്ദ്രം അനുവദിക്കുന്നതിനുള്ള നിർദ്ദേശം TRIFED-ന് സമർപ്പിക്കും.

ഫണ്ട് വിതരണം

20 അംഗ സ്വാശ്രയ സംഘത്തിന് അനുവദിച്ച ആകെ തുക മാർഗ്ഗനിർദ്ദേശങ്ങൾക്കനുസൃതമായി മാത്രം ഒരു ലക്ഷം രൂപയായി പരിമിതപ്പെടുത്തിയിരിക്കുന്നു. 20 ൽ താഴെ അംഗങ്ങളുള്ള ഏതൊരു ഗ്രൂപ്പിനും ആനുപാതികമായ തുക മാത്രമേ അനുവദിക്കൂ. (ഉദാഹരണത്തിന്, 10 അംഗ എസ്എച്ച്ജിക്ക് അവരുടെ സ്വന്തം പ്രവർത്തന മൂലധന നിക്ഷേപമായ 10,000 രൂപയ്‌ക്കെതിരെ 50,000 രൂപ ലഭിക്കും). ഡിഎൽസിഎംസിയും സംസ്ഥാന നോഡൽ വകുപ്പും നടപടിക്രമങ്ങൾ ഉചിതമായി അംഗീകരിക്കും

Website- https://trifed.tribal.gov.in/pmvdy

Tribal Co-Operative Marketing Development Federation of India Limited (TRIFED)

NSIC Business Park

NSIC Estate, Okhla Phase III, Okhla Industrial Area, New Delhi, Delhi 110020.

091(11) 20883014, 20883015, 20883016

.